✨ تقدم آبرو بر مال در روایات اسلامی؛ نقد تقلیل‌گرایی در مسئله حجاب
در فضای اجتماعی امروز، برخی افراد و جریان‌ها تلاش می‌کنند با برجسته‌سازی مشکلات اقتصادی، مسئله حجاب را کم‌اهمیت جلوه دهند یا آن را به حاشیه برانند. این نوشتار با استناد به روایات اسلامی، نشان می‌دهد که حفظ آبرو ـ که حجاب یکی از جلوه‌های آن است ـ بر حفظ مال مقدم است و نمی‌توان با فرافکنی، ارزش‌های اخلاقی را قربانی مسائل اقتصادی کرد.
—
۱. جایگاه آبرو در روایات اسلامی
– 🔹 آبروی مؤمن از خانه کعبه باارزش‌تر است
امام صادق (ع) فرمودند:
«المؤمنُ أعظمُ حُرمَةً مِن الكعبةِ»
(حرمت مؤمن از حرمت کعبه بیشتر است)
📚 منبع: میزان الحکمه، حدیث ۱۸۸
– 🔹 فدا کردن مال برای حفظ آبرو توصیه شده است
امام علی (ع) فرمودند:
«أفضلُ المالِ ما وُقِيَ بهِ العِرضُ، وقُضِيَت بهِ الحُقوقُ»
(برترین دارایی آن است که با آن آبرو حفظ شود و حقوق ادا گردد)
📚 منبع: میزان الحکمه، حدیث ۱۶۸۶
– 🔹 ریختن آبروی مؤمن، جنگ با خداست
پیامبر اکرم (ص) از قول خداوند فرمودند:
«من أهان لي ولياً فقد أرصد لمحاربتي»
(هرکس یکی از دوستانم را خوار سازد، به پیکار من برخاسته است)
📚 منبع: اصول کافی، ج۲، باب من أذى المسلمین، ص۲۶۳
—
۲. حجاب؛ سپر آبرو و کرامت زن
در فرهنگ اسلامی، حجاب نه‌تنها یک حکم شرعی بلکه نماد کرامت، حیا و آبروی زن مسلمان است. بی‌توجهی به آن، ولو از سر مشکلات اقتصادی، به معنای نادیده گرفتن شأن انسانی و اجتماعی زن است.
– حجاب، امنیت روانی و اجتماعی خانواده را تقویت می‌کند
– رعایت آن، احترام به خود و جامعه است
– بی‌توجهی به آن، موجب آسیب به سرمایه‌های اخلاقی جامعه می‌شود
—
۳. نقد دیدگاه‌های تقلیل‌گرایانه
برخی سیاسیون و فعالان اجتماعی، با طرح مشکلات اقتصادی، تلاش می‌کنند مسئله حجاب را کم‌اهمیت جلوه دهند. این دیدگاه‌ها از چند جهت قابل نقدند:
– ❌ اولویت‌سازی نادرست: مشکلات اقتصادی مهم‌اند، اما نمی‌توان با استناد به آن، ارزش‌های اخلاقی و دینی را نادیده گرفت.
– ❌ تقلیل کرامت انسانی به معیشت: این نگاه، آبرو را قربانی مال می‌کند؛ در حالی که روایات اسلامی دقیقاً عکس این را توصیه می‌کنند.
– ❌ فرافکنی سیاسی: طرح مسائل فرهنگی برای اصلاح جامعه نباید با برچسب‌های سیاسی خنثی شود.
—
۴. نتیجه‌گیری و پیشنهاد عملی
با استناد به روایات اسلامی، می‌توان گفت:
✅ حفظ آبرو، از جمله با رعایت حجاب، بر حفظ مال مقدم است
✅ مشکلات اقتصادی، توجیهی برای بی‌توجهی به ارزش‌های اخلاقی نیست
✅ دلسوزان خانواده که بر حجاب تأکید دارند، مدافعان کرامت انسانی‌اند، نه مخالفان رفاه
✍ محمد علی فتحی
